...Dan blijft het een illusie. Beleef het avontuur...

Time started: 10:18 [9-6-2011]
Train: between: The Hague and Utrecht


Zat ik vorige week woensdag tijdens de openingsvoorstelling van het Holland Festival (Mea Culpa, misschien schrijf ik er nog recensie over maar hij (thank god, zou ik haast zeggen) was slechts eenmalig in Nederland te zien dus ik weet niet hoe nuttig dat is) me nog op te winden dat de hele zaal opstond omdat de koningin binnenkwam, gisteravond (8-6-2011) werd ik bij mijn bezoek aan Soldaat van Oranje vergezeld door Prins Willem-Alexander en Prinses Maxima en (voor mij meer reden om te applaudisseren) een deel van het creatieve team van de musical. Dit maal stond de zaal niet op maar werd er dus geapplaudiseert. Hoewel ik niet zou weten waarom er voor een prins en prinses zou moeten worden geapplaudiseert, was het applaus zeker verdient door de creatives. Al moet ik wel zeggen dat een dramaturg weldegelijk had gezorgd voor een nog betere voorstelling. Het waren werkelijk kleine dingetjes die niet klopten en ik kan niet anders zeggen dan dat de voorstelling absoluut overeind bleef. Toch is het bij deze productie duidelijk dat men iets neer wil zetten dat perfectie nastreeft. En dat is dus net niet gelukt. Ik geef toe, ik ben een detail zeur want ik heb op elke voorstelling wel wat aan te merken. Maar aangezien dat juist bij mijn vak hoort kan ik het niet laten om te noemen.
Alle voertuigen dragen te jonge nummerplaten. Toegegeven ze hebben wel concistent dezelfde soort nummerplaten maar nummerplaten zijn op deze manier pas na 1951 gemaakt (deze musical stopt ongeveer met de bevrijding).
Tijdens 1 van de scènes kan het publiek naar buiten kijken en nu was een volkswagenbusje te zien. Hardstikke leuke oldtimer maar natuurlijk wel duidelijk te jong voor een musical die zich af speelt in de jaren '40. Als productie vind ik dat je er op moet letten dat zo'n auto of daar niet kan gaan staan of uit het zich van de toeschouwer wordt gehald door er iets voor te zetten.
In Soldaat van Oranje wordt gebruik gemaakt van projecties. Met het einde van de oorlog is er voor gekozen om de projecties van zwart-wit naar kleur te veranderen. Er zijn beelden in kleur van de bevrijding maar omdat de meeste mensen bevrijdingsbeelden alleen in zwart-wit kennen komen de beelden niet als authentiek over. Je krijgt het idee alsof het om beelden gaat uit de jaren '70. Het is natuurlijk een keuze als theatermaker maar soms is het beter om je te voegen naar het beeld van een bepaalde periode zoals dat bestaat in het collectief geheugen dan vast te houden aan of iets echt uit een bepaalde periode komt.
In de musical vangt de oorlog aan met een bombardement waar de studenten last van hebben in de sociëteit in Leiden (mensen vallen om en een lamp komt half naar beneden zetten). Maar in 1940 hebben er geen bombardementen plaats gevonden in Leiden. Dus dat is op zijn minst historisch incorrect te noemen.

Het nieuws dat Duitsland Nederland is binnen gevallen bereikt de feestvierende studenten in de sociëteit. Hier nog met op de
voorgrond Loes Haverkorte als Charlotte die vanwege haar zwangerschap inmiddels is vervangen door Marlijn Weerdenburg.

Een ander puntje van kritiek is dat de voorstelling volgend op de voorstelling waar ik bij was werd afgelast vanwege technische problemen en dit schijnt al een aantal maal vaker het geval te zijn geweest. Uiteraard is dat vervelend voor bezoekers maar ik kan hier niet echt kritiek op hebben. De voorstelling is technisch erg uitgebreid, het is niet voor niets de duurste theaterproductie in Nederland, en dat betekend dat de kans aanwezig is dat er technisch iets mis gaat. Nogmaals erg vervelend als bezoeker maar nu ik Soldaat van Oranje gezien heb zou ik zeggen dat ik het risico er graag voor over heb. Sterker nog, ook met dit risico zou ik de voorstelling graag nog eens zien. Ik zat woensdag op rij 1 maar zou graag eens beter naar het geheel kunnen kijken (i.p.v. in kunnen zoomen op details, dat ook zijn voordelen heeft) meer vanuit het midden in de zaal.

Alle decors in Soldaat van Oranje zijn prachtig (soms juist in hun soberheid). Om niet 1 van de grote verrassing qua decor weg te geven
en toch iets van het decor te kunnen laten zien, hier de studentenkamers van een aantal hoofdpersonen.

Detail van het decor hierboven. Op de voorgrond Matteo van der Grijn in de rol van Erik Hazelhoff Roelfzema.

Het decor is zonder meer fantastisch te noemen en weet gedurende de avond meerdere malen echt te verrassen. Een andere keuze dit deze musical zo laat uitblinken is de keuze in casting. Het creatieve team heeft er voor gekozen om in de eerste plaats te casten op acteerkwaliteiten van de spelers. Waar in andere musicals wordt gekozen voor iemand met een bekende naam (en in veel gevallen weinig talent) staat hier een tamelijk onbekende cast op het toneel. Toneelliefhebbers zullen uiteraard Catherine ten Bruggencate herkennen in Koningin Wilhelmina en mensen die TV series kijken zullen zeker een bekend gezicht herkennen in Fred, die wordt gespeeld door Tijn Docter. Voor musicalfans is Oren Schijver echt geen onbekende en kijkers van Lama Gezocht zullen bij een bezoek van Soldaat van Oranje winnaar Ad-Just Bouwman op het podium zien. Maar een echte bekende Nederlander is niet terug te vinden in deze musical.

Sommige mensen zouden van mening zijn dat de zang in Soldaat van Oranje niet van het hoogste niveau. Dat klopt, maar overigens geldt dat voor elke musical. Zeker waar het musicals in Nederland betreft. Echter ik ben van mening dat het overbrengen van de emotie en het verhaal van een musical het belangrijkste zijn. Dat betekend dat mooi zingen op bepaalde momenten in een verhaal niet eens gewenst is. Goed spel is in deze dus ten eerste belangrijker dan een mooi geluid. Bovendien heb ik mij (als ex conservatorium zangstudent) geen moment gestoord aan welke zanger dan ook. Er is in de laatste 3 jaar geen musical geweest die dat voor elkaar heeft weten te krijgen. Dus vanuit mijn optiek valt er niets aan te merken op de zang in Soldaat van Oranje. Daarnaast is er volgens mij echt een keuze gemaakt om de zangers niet overdreven mooi te laten zingen. Zo heb ik bij een masterclass Anne Lamsvelt (die de rol van Ada speelt) eerder horen zingen. Ze heeft zonder meer een mooie stem maar wanneer zij in de musical een aantal maal als een soort jazz/nachtclub zangeres optreed klinkt dit veel rauwer dan wanneer zij gewoonlijk zingt.

Nog een bijzonder punt vond ik het verhaal. Menig keer heb ik naar een musical gekeken waarvan het verhaal mij al bekend was voor mijn theaterbezoek (vrijwel elke Disney musical (want gebaseerd op de tekenfilms), Saturday Night Fever (want gebaseerd op de film), Les Misérables (want gebaseerd op het boek van Victor Hugo), Rent (want gebaseerd op La Bohème). Voor aanvang verwachtte ik dat het verhaal van deze musical ook niet nieuw voor me zou zijn. Verrassend genoeg was dit niet het geval. De musical is terug gegaan naar de bron: het boek dat Erik Hazelhoff Roelfzema schreef. In de musical komen maar 3 personages voor die ook in de film te zien waren, namelijk Erik zelf, Koningin Wilhelmina en Van 't Sant. Alle andere personages heten anders, zijn anders en overkomen andere gebeurtenissen. Mijn vriend heeft overigens wel het boek gelezen en ook voor hem was het verhaal van de musical niet volledig zoals in de beschrijving van Hazelhoff Roelfzema.

Niet vanwege het overweldigend pakkende decor of het gebruik van een innovatieve draaischrijf maar juist omdat Soldaat van Oranje zo anders is dan wat er de afgelopen jaren op musicalgebied te zien is geweest in Nederland vind ik dat iedere liefhebber van musical of muziektheater deze voorstelling niet mag missen.


Time ended: 14:35


Scène foto's in deze blog zijn van de hand van Joris van Bennekom.